Ιστορικό
Από το 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη. Στα χνάρια της στρατηγικής του 2020 για την ενίσχυση της εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην ΕΕ, οι εκθέσεις για την εφαρμογή του Χάρτη επικεντρώνονται σε διάφορους θεματικούς τομείς στρατηγικής σημασίας που διέπονται από το δίκαιο της ΕΕ. Οι εκθέσεις αυτές παρέχουν επισκόπηση των επιτευγμάτων και των προκλήσεων που εντοπίστηκαν στον επιλεγέντα τομέα πολιτικής.
Οι εκθέσεις για την εφαρμογή του Χάρτη ενθαρρύνουν τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την κοινωνία των πολιτών, να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με το επιλεγμένο θέμα.
Έκθεση του 2024 για την εφαρμογή του Χάρτη
Η έκθεση του 2024 για τον Χάρτη επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση της ΕΕ που προορίζεται για την προώθηση, την προστασία και την εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της μεταξύ 2019 και 2024, η Επιτροπή ενέτεινε τις προσπάθειές της να διοχετεύσει χρηματοδότηση σε πρωτοβουλίες που ενισχύουν τις αξίες της ΕΕ και προασπίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω της διαχείρισης του σημαντικά αυξημένου προϋπολογισμού του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» (CERV). Η Επιτροπή θέσπισε επίσης έναν οριζόντιο αναγκαίο πρόσφορο όρο για την αποτελεσματική εφαρμογή και υλοποίηση του Χάρτη, ώστε τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ δαπανάται κατά τρόπο σύμφωνο με τον Χάρτη.
Η έκθεση για τον Χάρτη υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ για την προώθηση και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων μέσω στοχευμένης και ειδικής ανά τομέα χρηματοδότησης. Ειδικότερα, μέσω του προγράμματος CERV, χορηγήθηκε στοχευμένη χρηματοδότηση σε έργα και οργανισμούς που εργάζονται για την προώθηση των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ. Η εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμάτων έχει επίσης υποστηριχθεί μέσω χρηματοδότησης της ΕΕ που προέρχεται από τομεακά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως τα προγράμματα «Δικαιοσύνη», «Ψηφιακή Ευρώπη», Erasmus+ και «Ορίζων Ευρώπη». Επίσης, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας έχει συμβάλει στη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών σχετικών με τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η έκθεση παρέχει επισκόπηση της εφαρμογής του οριζόντιου αναγκαίου πρόσφορου όρου για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη.
Η έκθεση και το παράρτημά της περιλαμβάνουν παραδείγματα ορθών πρακτικών από έργα που χρηματοδοτεί η ΕΕ και τα οποία συμβάλλουν στην εφαρμογή του Χάρτη σε διάφορους τομείς πολιτικής.
Η έκθεση για τον Χάρτη περιγράφει επίσης τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη, οι διεθνείς ιδιωτικοί και δημόσιοι χορηγοί, οι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι φορείς ισότητας και οι διαμεσολαβητές για τη στήριξη της πρακτικής εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων στον τομέα της χρηματοδότησης. Αναγνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο αρκετά κράτη μέλη έχουν θεσπίσει στοχευμένα προγράμματα επιχορηγήσεων έργων για τη στήριξη της εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν σημεία ανάπτυξης, η ΕΕ και άλλοι χορηγοί βοήθειας έχουν αναπτύξει μηχανισμούς για να λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις των δικαιούχων κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των χρηματοδοτικών προγραμμάτων τους, ενώ καταβάλλονται περαιτέρω προσπάθειες για την ευθυγράμμιση των δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, οι χρηματοδοτικές προσπάθειες της ΕΕ και άλλων χορηγών απηχούν ανησυχίες σχετικά με τον περιορισμό του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν παραμείνει κεντρικοί δικαιούχοι χρηματοδότησης.
Η έκθεση τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι διατίθενται πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης στους δυνητικούς δικαιούχους, ότι η χρηματοδότηση φθάνει στους δικαιούχους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και ότι οι περικοπές χρηματοδότησης δεν περιορίζουν τις δυνατότητες της κοινωνίας των πολιτών και των φορέων θεμελιωδών δικαιωμάτων να συμβάλλουν στον ανοικτό, δημοκρατικό διάλογο.
Στοχευμένες διαβουλεύσεις
Η έκθεση βασίζεται στην ποιοτική αξιολόγηση στην οποία προέβη η Επιτροπή όσον αφορά τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων ή που προέρχονταν από άλλες πηγές. Στοιχεία και πληροφορίες παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη, τα σημεία επαφής για τον Χάρτη, διεθνείς δωρητές του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο των Εθνικών Οργανισμών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ENNHRI) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φορέων Ισότητας (Equinet) και τα μέλη τους. Βασίζεται επίσης στα αποτελέσματα διαδικτυακής διαβούλευσης με τις ΟΚΠ που διεξήχθη μέσω της πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθώς και σε συνεισφορές για άλλες εκθέσεις της Επιτροπής, όπως οι εκθέσεις για το κράτος δικαίου.
Προηγούμενες εκθέσεις
- Ετήσια έκθεση του 2023 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη — Πραγματική δικαστική προστασία και αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη
- Ετήσια Έκθεση του 2022 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη — Ένας ακμάζων χώρος δράσης της κοινωνίας των πολιτών για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ
- Ετήσια έκθεση του 2021 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη — Προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ψηφιακή εποχή
Το 2019 δεν δημοσιεύτηκε έκθεση για τον Χάρτη, καθώς η Επιτροπή ενέκρινε τη στρατηγική της για την ενίσχυση της εφαρμογής του Χάρτη στην ΕΕ.
Οι ακόλουθες εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ εκδόθηκαν στο πλαίσιο της προηγούμενης στρατηγικής της Επιτροπής για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση:
- Ετήσια έκθεση του 2018 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2017 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2016 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2015 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2014 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2013 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2012 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2011 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη
- Ετήσια έκθεση του 2010 σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη